De nieuwe wildernis (boek)

Oorverdovend dendert de grootste kudde paarden ter wereld over de kleibodem van de Oostvaardersplassen. Het is onmogelijk om niet op het puntje van je stoel te gaan zitten en je te laten onderdompelen in al het moois dat de Oostvaardersplassen te bieden heeft. In dit visuele spektakel zou je bijna vergeten dat er ook een fotoboek over De nieuwe wildernis is verschenen.

De afgelopen jaren zat de Nederlandse natuur een beetje in een verdomhoekje. De kentering kwam met een reeks indrukwekkende BBC natuurdocumentaires die alle kijkcijferrecords braken. Miljoenen mensen vergaapten zich iedere week weer aan de gigantische mammoetbomen in de VS, de ijsberen die steeds sterker geconfronteerd worden met de klimaatveranderingen en de onmogelijke reis van de trekvogels. Steeds ging het over de natuur ver weg. De nieuwe wildernis laat zien dat ook dichtbij indrukwekkende natuur bestaat. Daarmee is de Nederlandse natuur weer even ‘hot’ en worden lastige maatschappelijke thema’s voor een breed publiek toegankelijk gemaakt.

Wie de film gezien heeft, zal de verhaallijn van het boek direct herkennen. De strijd om het (voort)bestaan, nieuw leven en de dood zijn herkenbare thema’s uit de Oostvaardersplassen. Natuurlijk voeren de weidse landschappen van de Oostvaardersplassen en de daarin voorkomende grote grazers de boventoon. Daarin zit dan ook de visuele kracht van de Oostvaardersplassen. De foto’s zijn gemaakt door Ruben Smit en Paul Klaver. Er zijn twee gastbijdragen van Jim Brandenburg en Frans Lanting in het boek opgenomen. Een sympathiek idee, dat echter niet uit de verf komt. Hoe kun je slechts één foto opnemen van deze grootheden? Het had het boek internationale allure kunnen geven.

Dan terug naar de foto’s van Ruben Smit en Paul Klaver. Die zijn stuk voor stuk indrukwekkend. Rechte polderlijnen en hoogspanningsmasten worden hierbij bewust niet geschuwd. Het zijn nu eenmaal de typisch Nederlandse elementen die het onderscheid maken met een natuurgebied ver van de bewoonde wereld. Wie het eerdere boek van Ruben Smit (De Oostvaardersplassen) zal in dit nieuwe boek een aantal ‘klassiekers’ terug zien komen.

Wat ook gebleven is, zijn de veel te lange essays van Frans Vera en Marije Sietsma. Natuurlijk moet er in zo’n publicatie achtergrondinformatie zijn opgenomen. Het plaatst de gemaakte foto’s in de juiste context. De essays zijn echter dermate lang en qua inhoud herhalend, dat de tekst meer verdedigend van opzet is dan verklarend. Bijna alsof met de teksten de gemaakte beheerkeuzes van het gebied verdedigd moeten worden. Jammer, de foto’s zijn immers sprekend genoeg. En laat het publiek vooral op basis van de film en het boek zelf een mening innemen.

Dankzij het moedige besluit om een topfilm te maken over een Nederlands natuurgebied staat de natuur weer in de belangstelling. Dit is de verdienste van de initiatiefnemers. Hopelijk mag het positieve effect nog lang na-ijlen. Ondertussen is men al weer begonnen aan een volgende film. Het succes van Nederlandse natuurfilms wordt dus ongetwijfeld vervolgd. Nog een bijzonder detail: de omslag van het boek bestaat uit twee varianten, één met een portret van een vos en één van het ruige landschap zelf. Zo kun je zelf het boek van je voorkeur kiezen. De inhoud zelf is uiteraard gelijk.

Harde kaft, 192 pagina’s
Uitgeverij: EMS Films
ISBN: 978-90-820602-4-9
Prijs: € 24,95

Naast dit boek, wordt stevig ingezet op het commerciële succes. Meer publicaties:
- De nieuwe wildernis doe-boek
- De scheet en andere verhalen uit de nieuwe wildernis
- De nieuwe wildernis agenda 2013
- ANWB wandelgids Nieuwe Wildernis, 20 routes 6-35 kilometer
- Nieuwe wildernis, een veldboekje (Staatsbosbeheer)